,,Toen Jaap in de Jawico’s zat was hij zeven. Zéven. En je zit in een bandje. Volgens mij hoor je dan met Dinky Toys te spelen.” Dat zegt bassist Wout Folmer over Japie Castricum. Jaap is waarschijnlijk de beste gitarist die uit de IJmond komt en die Beverwijk trots maakte toen hij op 15-jarige leeftijd in de Bintangs speelde.

Jaap had een talent dat veel te vroeg door talloze problemen werd gesmoord. Zijn hectische leven begon op 7 juni 1958 en eindigde op 2 november 2021. Hij werd dus slechts 63. Hoe mooi is het om bij de tiende editie van het Gitaarfestival stil te staan bij deze snarengigant, componist en producer.

Podcast over Beverwijkse gitaarlegende

Speciaal voor de speciale Gitaarfestival-editie van het magazine Roetz sprak ik met Wout Folmer en met Jan-Paul van der Meij over Jaap, de muzikant, de gitarist. Het interview is te horen als podcast. Als een soort van huldeblijk.

Wout maakte Japie mee als lid van Boystown en van de Jan-Paul van der Meij Band. Jan-Paul kende Jaap als lid van zijn band. Het gesprek geeft een beeld van Japie. De muziekfragmenten die in de podcast verwerkt zijn, onderstrepen zijn unieke kwaliteiten als gitarist met een volstrekt eigen geluid.

René van Zutphen van IT66 speelde in 1967 op een talentenjacht met deze band. Ze verloren van de Jawico’s. Van Zutphen: ,,Dat was in café De Zon in Wijk aan Zee. De Jawico’s was een bandje van twee broertjes met gitaren en een volwassen drummer. Wij bekeken hen vol verbazing. Tijdens ‘Hello Josephine’ van The Scorpions speelde het jongste broertje een geweldige solo en liet zich daarbij op zijn knieën vallen, hij maakte er een spectaculaire show van.

Na het nummer vroeg de presentator: ,,Hoe heet jij, jongetje?” ,,Japie Castricum, meneer”, zei het kereltje beleefd. ,,En hoe oud ben jij?” ,,Zeven jaar, meneer.” Volgens Van Zutphen ging de zaal uit zijn dak. Het was zijn eerste kennismaking met het fenomeen Japie Castricum. Jaap moet toen al bijna negen geweest zijn, maar een wonderkind van zeven paste beter in de plannen.

Geen Dinky Toys maar snaren voor zevenjarig gitaarwonder Japie

Jaap was twaalf toen hij met onder andere Burt van der Meij zijn band Relation had. Op vijftienjarige leeftijd speelde hij op de Bintangs-single ‘Wait’. Een jaar later volgde het in Wales opgenomen album Genuine Bull. Daarop speelde hij gitaar, hawaiian gitaar en piano.

Naar eigen zeggen werd Jaap na anderhalf jaar de Bintangs weer uitgezet. Maar zijn kwaliteiten waren alom opgemerkt. Zoals te beluisteren is op onder meer de vier albums die hij tussen 1979 en 1983 met Carlsberg schreef en vol speelde met zijn dominante Fender Stratocaster. Daarna volgden nog vele bands die commercieel gezien de belofte niet waarmaakten. Het werd een tijd waarin het vaker niet goed ging met Jaap dan wel.

Luister hier naar de podcast

Wout Folmer kan het bijzondere van Japies spel goed omschrijven. ,,Dat is ook niet zo moeilijk, Jaap is vooral heel melodieus. Hij speelt echt vanuit zijn ziel, Het gaat niet om de snelheid, de techniek of iets anders. Er zijn zoveel technische gitaristen, maar Jaap raakt Die Noot hè? En hij kon goed met zijn dynamiek omgaan, van heel hard tot heel zacht. Het was vooral een melodieuze blues-rock gitarist.”

Jan-Paul van der Meij hoort in het spel van Jaap een soort pijn. ,,Dat is denk ik een deel van de aantrekkingskracht. Je hoort een unieke pijn die hij had. Dat kun je in die noten horen. Soms hele scherpe noten en dan weer hele prachtige met een mooie vibrato. Hoe dééd hij dat eigenlijk. Niet met een tremolo.” Wout: ,,Nee, hij had zijn tremolo niet aangesloten, maar hij legde de muis van zijn hand op een speciale manier op die tremolo. Hij boog dan alle snaren. Heel speciaal om te zien alleen al.”

Foto Wout Folmer. De speciale editie van Roetz verschijnt op 10 november 2024 en is gratis verkrijgbaar tijdens het Gitaarfestival IJmond.