‘

Voedings- en leefstijldeskundige Richard de Leth

Door Merei Dekker – Richard de Leth (38) richt zo’n acht jaar geleden zijn leefstijlplatform OERsterk op. Het is het antwoord op de vraag die bij hem groeit, het vult een hiaat op dat volgens hem open blijft liggen. De gezondheidszorg zet niet in op preventie, op het voorkomen dat mensen ziek worden, maar enkel op genezen. Zoals hij zelf zegt: ‘Na mijn opleiding geneeskunde wist ik alles over ziekte en dood, maar wat wist ik over optimale gezondheid en het leven?’ Het is de reden dat de Leth, die in 2007 afstudeert in de geneeskunde, het roer omgooit en het pad onderzoekt van gezonde voeding en gezond leven. Hij gaat op ontdekkingsreis naar wat de mens nodig heeft om optimaal te kunnen leven en gezond oud te worden. Zijn ervaringen past hij toe in zijn praktijk. Hij coacht mensen richting een gezond leven en leidt mensen op om anderen te helpen. De vader van twee kinderen, James (2) en Noah (10), en echtgenoot van Renate, hoopt zo de wereld beter achter te laten. Want de wereld verkeert in crisis, met de uitbraak van corona als logisch gevolg van onze leefstijl. “Ik denk dat mensen nu pas gaan snappen wat ik bedoel omdat er nu pijn en noodzaak is.”

Een gezonde leefstijl ontlast het zorgsysteem

“Een goede vriend van me had corona. Dat was dichtbij. Hij is één, hooguit twee dagen wat brak geweest. Hij merkt nog steeds met sporten dat hij een tikkie heeft opgelopen. Dus het is wel anders dan wanneer je gewoon de griep hebt gehad. Dat is interessant: dit virus heeft effect op de langere termijn. Laatst zei iemand, ik leef de hele tijd gezond, maar ik ben toch ziek geworden en heb de hele tijd in bed gelegen, ik kon niets. Ik zei: prima, je bent uitgeziekt. Je immuunsysteem heeft het zelf opgelost en je hoefde niet naar het ziekenhuis en je hoefde niet naar de IC. Dus met je gezonde levensstijl heb je het zorgsysteem ontlast.

Ik ben vader van twee zoons, James en Noah. En we wonen samen met opa en oma van 82. Dat is de risicogroep. Ik kan een transportmedium zijn voor het virus. Dan heb ik misschien niets, maar ik kan het wel doorgeven. Dus ja, je wordt wel wat angstig, vooral in het begin, omdat ik nog geen zicht had op de context. Maar naarmate ik me ben gaan verdiepen in het virus en er steeds meer bekend werd, kwam ik erachter dat de angst ongegrond was. Zeker voor mij en voor mijn zoons. De vriend met corona heeft daar geen verandering in gebracht, het was een goede training van het immuunsysteem.”

Iedereen is uit balans

“Er is een vitaliteitscrisis in het stukje aarde dat mens heet. Iedereen is uit balans. Dat vind ik fascinerend. Ik bekijk alles vanuit evolutionaire geneeskunde. Voor 1900 waren infectieziekten de belangrijkste doodsoorzaak. Vooral door toegenomen hygiëne en de aanleg van rioleringen en door de ontdekking van antibiotica zijn we de infectieziekten de baas geworden. Vanaf 1900 zijn ook welvaartsziekten ontstaan. Een ongezonde levensstijl is doodsoorzaak nummer één. We zijn enorm arrogant geworden. Want ja, we kunnen eten wat we willen, we kunnen zitten, we kunnen naar schermpjes kijken, niemand kan ons iets maken. Ook niet die kleine beestjes. Maar bacteriën en virussen waren er en zullen er altijd zijn, in tegenstelling tot de homo sapiens, de mens. De aarde kan ook prima zonder homo sapiens. We leven samen met virussen en bacteriën. Het is een evolutionaire dans. De vraag is of er plek blijft voor ons, als je kijkt naar hoe wij roofbouw plegen op deze planeet. Nu zijn wij – en ons ecosysteem – zo verzwakt door onze ongezonde leefstijl dat we de deur wagenwijd hebben opengezet voor infectieziekten. En nu hebben mensen een collectieve angst voor een onzichtbaar spook.

Je hebt drie groepen virussen. Opportunisten, dat kun je oplopen door wondjes, bijvoorbeeld het HIV-virus. Dan heb je de overlevers, zoals het diarreevirus, dat loop je op via aanraking. Dat willen we nu voorkomen door het desinfecteren van winkelwagentjes, we wassen onze handen stuk en mogen niet knuffelen. Maar dat werkt niet bij dit virus. Dit coronavirus is een vliegend virus en verspreidt zich via de lucht, via aerosolen. Dus: zorg voor voldoende ventilatie en luchtbevochtigers.

Wat ik enorm mis is dat we niet inzetten op weerbaarheid. Uiteindelijk is niet het coronavirus het probleem. Mensen overlijden niet aan het virus maar aan een doorgeschoten immuunreactie. Het immuunsysteem kan zichzelf niet meer regulieren door tekort aan vitamine D3 en K2 en door een onnatuurlijke leefstijl, door te veel vetcellen.

In mijn praktijk, als ik bloed test, zie ik dat mensen tekorten hebben. Vitamine D3, K2, omega 3-vetzuren. Als je ontlasting test, zie je dat de darmflora uit balans is door eenzijdigheid in voeding. Hoe hormonen zoals leptine en insuline uit balans zijn. Ik zeg al jaren, ga nou gezonder eten, meer bewegen, meer ontladen en opladen. Zodat je immuunsysteem beter kan functioneren. Anders ben je veel vatbaarder voor bacteriën en virussen. Het werkelijke probleem is dat we 10 miljoen mensen hebben die chronisch ziek zijn en 8,2 mensen die te dik zijn.

Het was altijd abstract. En nu ineens is er een coronavirus. Dit is SARS-COV-2. Maar COV-3 en COV-4 staan ook alweer te trappelen om los te breken. Ik denk dat mensen nu pas gaan snappen wat ik bedoeld heb omdat er nu pijn en noodzaak is. Er zijn drie risicogroepen: dikke mensen, zieke mensen met onderliggend lijden en oude mensen. Maar bij oudere mensen is het vooral fysiologisch, overlijden aan griep is natuurlijk een fantastische dood in vergelijking met een heel lang ziekbed. Ouderen overlijden nu eenmaal iets sneller aan een griepvirus.

We hebben een maatschappelijk probleem met doodgaan. We mogen niet meer sterven. In maart werd er gesproken over een killervirus, met een IFR – een Infection Fatality Rate – van 3,4 procent. 1 op de 30 mensen zou er wereldwijd aan kunnen overlijden. Dat is nog nooit vertoond op deze wereld. Dan moet je radicale maatregelen treffen, daar was ik het toen ook mee eens. Ik was toen zelf ook bang. Ik dacht wat speelt hier nu voor een raar virus op. En nu zie je dat de IFR 0,23 is. Aanzienlijk lager, dat is vergelijkbaar met een middelzware griep.”

Bij een verzwakt immuunsysteem werkt een vaccin maar deels

“Ik snap echt niet dat ze vanaf maart hebben gekozen voor dit pad. Dat heet padafhankelijkheid, voor één pad kiezen en niet voor meerdere paden of een tweesporenbeleid. We kunnen nergens meer heen, we zitten binnen te wachten op het vaccin. Dat vaccin is een illusie. Vooral voor de risicogroepen, dikke mensen, zieke mensen en oude mensen. Bij een verzwakt immuunsysteem werken vaccins vaak maar deels. Bovendien muteren virussen zich constant. En we weten helemaal niet wat de lange termijn effecten van de vaccins zijn. Ik wacht dus die eerste ronde af, ik kijk eerst wat de effecten zijn en wat het over een paar jaar doet.

Ik heb geen stress over anderhalve meter afstand of mondkapjes. Ik doe het als het moet, maar als het niet hoeft doe ik het niet. Zeker niet met boodschappen doen. Thuiswerken doe ik al. Handen wassen vind ik echt flauwekul, onnodig ook, dus dat doe ik niet. Een mondkapje helpt tegen grote druppels, als je hoest of als je niest. Maar als je deze klachten hebt, moet je niet de straat opgaan en thuisblijven. De aerosolen hebben ondanks mondkapjes vrij spel. Bovendien verhoogt het gebruik van een mondkapje de kans op hyperventileren en kan het leiden tot verzuring en ontstekingsziektes. Zelfs tot hersenschade. Anderhalve meter is ook een grap, het gaat om ventilatie. En buiten is het bijna onmogelijk om besmet te raken. Dat zie je ook met alle grote groepen buiten zoals dat protest op de Dam, daar is geen besmetting uit voortgekomen.

We zetten in op veiligheid. In extreme vorm zou je in een bunker moeten gaan leven, dan ben je veilig. Dat heeft een ultieme prijs want wat je inlevert is vrijheid. We zetten dusdanig in op beperking van vrijheden om de zwakkeren te beschermen, dat het secundaire schade oplevert aan het sociale maatschappelijk en economische systeem. Je kunt je gaan afvragen of het middel niet erger is dan de kwaal.

Het RIVM wordt geadviseerd door het OMT (Outbreak Management Team – red.), daar zitten allemaal traditionele wetenschappers in die vanuit de linkerhersenhelft redeneren. Dat is het probleem in de geneeskunde. Vol van subspecialisaties die niets meer snappen van het geheel, van de samenhang. Er zitten geen sociologen bij, geen seksuologen, want wat denk je dat het doet met relaties? Maar ook mensen die verstand hebben van natuurgeneeskunde en -immunologie zouden er bij moeten. De beleidsmakers maken onvoldoende gebruik van het tegengeluid. Echte wetenschappers zijn per definitie nieuwsgierig en op zoek naar ‘de waarheid’, maar nu hebben we te maken met wat we noemen ‘het onderste la syndroom’. Heel veel wetenschappelijke publicaties die wat anders laten zien dan het huidige beleid, verdwijnen in het onderste laatje omdat het niet aansluit bij de gekozen route.

Ik verwacht zeker dat het binnen een paar jaar heel pijnlijk gaat worden, als we de rapporten krijgen met de eindevaluaties. Dat bijvoorbeeld mensen als Maurice de Hond, die al maanden met een heel team van experts goed onderbouwde gratis informatie verspreidt, zoals wetenschappelijke publicaties over aerosolen, helemaal niet zo verkeerd bleken te zitten.

De WHO adviseert buiten een metertje afstand, Nederland zegt daar maken we anderhalve meter van, Zweden doet het helemaal niet. Ook weer zoiets, elk land maakt daar weer zijn eigen afspraken over. En we zijn allemaal homo sapiens hè? Ik mag hopen dat instanties de beste intenties hebben. Daar kun je je twijfels bij hebben als je kijkt naar de financiële belangen en de snelweg die ze nemen naar het vaccin. Het is echt een illusie om te denken dat als we die spuit hebben gehad, we terug kunnen naar het ‘oude normaal’. Want dat was toxisch, giftig, was roofbouw plegen op zowel moeder aarde als op ons lichaam. We moeten dus lessen pakken uit deze crisis, want elke crisis is een kans. Dit is een kans om te verduurzamen. Onze leefstijl, en ook hoe we met hulpmiddelen omgaan.

Dat is hier ook weer het mooie aan. De natuur regelt zichzelf. De natuur veroordeelt niet, het is ook geen straf van God ofzo, maar werkt wel met natuurlijke consequenties. Dat coronavirus is een heel natuurlijke consequentie van onze arrogantie, van onze roofbouw. Er is een rapport uitgekomen van 137 milieudeskundigen wereldwijd, die zeggen dat dit het tijdperk wordt van de pandemieën. Er staan nog tienduizend zoogdiervirussen klaar. En dat zal de aankomende jaren echt een probleem worden. Dat baart me zorgen, ook als vader. Ik heb twee jonge zoons, James en Noah. Het is mijn missie om de aarde vitaler door te geven. De aarde wordt steeds zwakker. Virusuitbraken zijn steeds logischer. Ik wil dat welZIJN  belangrijker wordt dan welVAART.

Een bacterie kan zich delen in 20 minuten. Een mens kan zich delen in gemiddeld 20 jaar, en nu is de gemiddelde leeftijd nog hoger, 31. Wij doen er 31 jaar over voor een nieuwe generatie en een bacterie 20 minuten en virussen zelfs nog sneller. Dus die strijd gaan wij niet winnen. We proberen nu antibiotica en vaccins en we zien niet dat het zich op de lange termijn tegen ons gaat keren. Want die beestjes passen zich weer aan.

Ik ben opgegroeid in het harmoniemodel. Ik wil geen onrust creëren. Ik ben braaf opstandig. En ik wil juist een bruggenbouwer zijn. En daarom ben ik met aanvullende leefstijladviezen gekomen, omdat RIVM, premier Mark Rutte en minister Hugo de Jonge daar niet iets over zeggen. Dat ligt helemaal braak, ik dacht, laat ik dat nou in gaan vullen.”

Strategisch zijn en me dom houden, past niet bij me

“Ik roep het al jaren op podia. Het was altijd een beetje abstract, een ver van je bed show. Politiek en bedrijven komen doorgaans alleen in actie als er pijn en noodzaak is. Dat is er nu. Het klinkt heel raar misschien, maar deze crisis is voor mij een geschenk. We moeten nu met zijn allen gaan bedenken hoe we zuiniger met de aarde en onszelf omgaan.

Ik kan slecht compromissen sluiten, dus ik moet er niet aan denken om zelf bovenin te gaan zitten. Ik kan daar niet tegen, al dat kakelen, ik ben heel erg eerlijk en transparant. In de wereld van de politiek moet je strategisch zijn en je soms zelfs een beetje dom houden. Dat past niet goed bij me. Ik ben wel betrokken bij heleboel overleggen, denktanks en conceptgroepen.

Er is aankomende jaren een revolutie nodig. De zorgkosten gaan nu al over de honderd miljard euro en zullen nog verdubbelen tot 2040. Als de huidige lijn doorzet, moeten mensen in 2040 400 euro per maand aan de zorgverzekering betalen. Dat hebben mensen niet. Het is een dure geldverslindende machine. En al die zorgverzekeraars hebben de afgelopen jaren belachelijke winsten gemaakt hè. Ziekte is een fantastische economie. Er werken anderhalf miljoen mensen in de zorg en er gaat slechts 0.5 procent naar primaire preventie. Afgelopen jaren heb ik aan tafel gezeten met zorgverzekeraars. Ik heb een concept gemaakt van een voorzorgverzekering, van een vitaliteitsfonds. Alle verzekeraars zeiden: fantastisch, maar ga eerst maar eens kijken naar een partij die dat al doet en het wil financieren en kom maar terug als het succesvol blijkt. Er is een vitaliteitscrisis in het gezondheidszorgsysteem. Daar heb ik tegen gevochten, maar kon dat gevecht niet winnen. Ik kan het systeem niet veranderen. Ik geloof niet in een revolutie van bovenaf, door politiek en bedrijfsleven. Ik geloof in een revolutie van onderaf, via de harten van mensen. Daarom ben ik met OERsterk een nieuw systeem aan het bouwen. Dat gaat hartstikke goed, beter dan ooit.

De laatste video die ik heb geplaatst op Facebook is al meer dan 600.000 keer bekeken. Dat gaat dan viraal, wat ook weer grappig is in de huidige tijd. Ik heb niet de illusie of ambitie om 17 miljoen mensen te bereiken, maar we willen 1 miljoen mensen bereiken in 2022.

We leiden mensen op tot leefstijlcoach, zodat die ook weer de boodschap kunnen verspreiden. We bouwen een nieuw platform waarmee we willen kijken hoeveel mensen er ook daadwerkelijk iets met de leefstijladviezen doen. Ik heb acht boeken geschreven, maar zag dat mensen niet per se iets konden met al die kennis. Kennis is niets, het gaat om toepassing. Mensen vallen snel weer terug in oude patronen. Dus mijn negende boek, de OERsterk Journal, is echt een leefstijldagboek geworden. Want ik laat gezond leven niet over aan het toeval. Ik heb dit boekje op mijn nachtkastje liggen en vul het dagelijks in. Dagelijks één pijler toepassen van OERsterk, en OERsterk staat voor Ontspanning, Eten en de Regelmatig bewegen. Als je dat iedere dag doet, deze zelfzorg voor je lichaam, dan hou je je leefstijl goed. Ik vul het dagboek zelf ook in. Voorheen deed ik dat met briefjes, want ik miste ook gewoon de grip. Als ik geen kader heb dan verzand ik ook weer in ongezonde patronen omdat de hele leefomgeving je de verkeerde kant op trekt. Af en toe is niet erg, ik eet ook wel eens een ijsje. Of patat met heel veel saus. Daar is niets mis mee. Radicaal omgaan met voeding is ook weer het andere uiterste. Gezondheid is flexibiliteit. Ik hou de 80/20 regel aan. 80 procent oervoeding, 20 procent nieuwetijdsvoeding.

Een van mijn adviezen is: eet een pond groente per dag. Dat haal je alleen maar als je bij twee maaltijden groente eet. Dus ‘s morgens beginnen met een smoothie. Of bij de lunch een bakje rauwkost, soep of een salade. En in de avond een half bord groente. Daarnaast is het ook belangrijk om minder suiker te eten. We moeten een suikertax invoeren, wat 43 landen om ons heen al hebben ingevoerd. Hier gebeurt dat niet omdat de suikerindustrie machtig is, haast machtiger dan de tabaks- en alcoholindustrie. De lobbyisten zitten overal, we moeten loskomen van de financiële tentakels.

Ik ervaar enorm veel voldoening iedere dag weer uit al onze activiteiten. Ik maak podcasts met fantastische gasten, professoren, artsen, pioniers, vrijdenkers, dwarsliggers. Ik mag groepen opleiden tot leefstijlcoach. We hebben online communities waarin we elke dag de succesverhalen zien van de OERsterk coaches. We merken dat onze boeken, het websitebezoek, onze online cursussen, de magazines enorm pieken. Tienduizenden mensen per maand weten we te bereiken. Steeds meer mensen leren ons kennen. Ik ben nieuwe dingen aan het creëren. Dat vind ik het leukste: studeren, creëren, presenteren. Ik vind het belangrijk dat we mensen een breder perspectief kunnen bieden en een antwoord op deze crisis. Ik wil met een gezondheidsvirus Nederland gezonder maken.”

Fotografie Wijnand Geuze