Samenwerken
De lokale omroep Haarlem105 en de regionale nieuwsorganisatie NH Nieuws hebben samen verslag gedaan van de stille tocht in Haarlem voor de tragisch overleden Sam. Zijn dood heeft een diepe wond geslagen in de lokale gemeenschap.
Het maakt me trots dat we in Haarlem zover zijn, dat we dit verhaal samen kunnen brengen. Als één team. We hebben een gemeenschappelijke nieuwsredactie opgezet, die gedragen wordt door alle deelnemers. Omdat het beide organisaties nieuwe energie en inzichten biedt. Dat kost tijd en inzet van alle betrokkenen.
NH Nieuws werkt al ruim acht jaar samen met lokale omroepen. Dat heeft me veel geleerd over samenwerken. Waarom het goed gaat. En waar het mis gaat. Persoonlijke inzichten die ik hier graag deel.
Volharding is een belangrijke waarde. Toen ik de samenwerkingen destijds initieerde, werd ik letterlijk voor krankzinnig verklaard. Het zou een kansloze missie zijn. Vaker geprobeerd. In het beste geval werd ik meewarig aangekeken, maar vaak genoeg ben ik beschimpt omdat ik onze professionaliteit op het spel zou zetten ‘door energie te steken in amateurs’. Zowel intern als extern. Trok ik me niks van aan. Inmiddels is het landelijk beleid geworden en is ons voorbeeld breed gevolgd. Volharding loont. Dat wil ik toch even zeggen.
‘Het gebrek aan lokale kennis werd verbloemd door persberichten te verfilmen’
Dan het woord ‘professionaliteit’. Binnen deze context heb ik dat woord nooit begrepen. Een term die vaak misbruikt wordt. Voor mij als Hoofd Nieuws was de intentie om lokale samenwerkingen aan te gaan een inhoudelijke keuze. Wij waren als nieuwsteam niet geworteld in de samenleving, hadden weinig primaire bronnen, geen netwerk en brachten nauwelijks oorspronkelijke verhalen.
Wat maakte ons dan ‘professioneler’ dan de lokale omroepen? Dat we meer subsidie kregen en duurdere spullen hadden? Dat we beter wisten hoe die spullen werkten? Ambachtelijk ging het er bij NH Media inderdaad professioneel aan toe. Zo zeer, dat techniek en vorm meer leidend leken dan inhoud. Het gebrek aan lokale kennis en netwerk, werd te vaak verbloemd door persberichten en krantenartikelen te verfilmen.
Om aan te kunnen aanhaken bij de veranderende samenleving was onze professionaliteit niet voldoende. We hadden de kennis en kunde nodig van onze lokale partners. Dat is in mijn ogen ook een ‘professionaliteit’. Eentje die wij misten. Kortom, door onze verschillende sterke kanten samen te voegen, vulden we een wederzijdse leemte op.
Er ging veel tijd in zitten om de mensen met wie ik werkte mee te nemen in dit verhaal. Ze te leren dat het woord ‘professionaliteit’ diverse definities kent. En bovenal: dat we van anderen kunnen leren. Zelfs al zijn het organisaties die zogenaamd ‘amateuristisch’ zijn. Met minder geld, spullen en mensen werken.
We zijn als nieuwsorganisatie door de knieën gegaan. Hebben erkend dat ons verhaal niet compleet was. Dat we wilden leren en delen. Als we onszelf als norm hadden bestempeld, dan was geen enkele samenwerking gelukt. Samenwerken is maar voor een klein deel organisatorisch, het is voor negentig procent een mentaal proces. Boven je eigen norm uitstijgen. Als aanjager heb ik daar veel tijd in gestoken. Voortdurend de inhoudelijke kansen benoemen en de schoonheid benadrukken van onze partners.
Is het een rooskleurig verhaal? Niet op alle fronten. Het heeft veel energie gekost en op vele fronten hebben we gefaald. De mentale omslag binnen mijn eigen nieuwsredactie is grotendeels gelukt, maar voor de overige afdelingen binnen het bedrijf blijven lokale omroepen toch vreemd en eng. Die mentale omslag is bij ons door allerlei omstandigheden te weinig aangestuurd. Daardoor hebben we op technisch vlak onze lokale partners bijvoorbeeld weinig te bieden. Ik kijk met bewondering naar Omroep Gelderland, waar ze deze weg ook opgegaan zijn. Volledig gefaciliteerd door de directie en hoofdredactie, die zich actief bemoeiden met de mentale omslag.
Het is natuurlijk een mentale omslag die wederzijds moet plaatsvinden. Er zijn genoeg lokale omroepen, die om uiteenlopende redenen, ook niet boven zichzelf kunnen uitstijgen. Zichzelf als norm bestempelen en niet durven of kunnen meebewegen. Uit angst om hun subsidie te verliezen. Uit angst voor vernieuwing, bang om iets dat vertrouwd voelt, kwijt te raken. Of zichzelf beter voelend dan de partner. Allemaal uit te leggen, maar die samenwerkingen hebben geen voedingsbodem en doven uit.
Samenwerken is immers geen doel op zich, maar dient een inhoudelijk doel. Het moet niet de een veranderen in de ander, het moet iets nieuws brengen, een beter verhaal opleveren en talenten een kans bieden. Het vraagt veel tijd, lef en energie. En focus op het mentale proces, binnen de voltallige organisatie. De kans op mislukken is groot, maar waar het slaagt, biedt het een enorme rijkdom. Voor de organisatie, de collega’s en het publiek.
Om die reden gaf het live verslag van de stille tocht gisteren mij veel voldoening. Goed journalistiek werk, maar bovenal een overwinning op onszelf.
Jacky de Vries, Hoofd Nieuws NH Media en coördinator lokale samenwerkingen